Sabtu, 31 Disember 2011

Main pondok pondokan



     Kaganangan bahari rami nya ai main bapundukan. Sampai baharian kada bulik ka rumah, balukup di pundukan pang, siap bamasak masakan lagi. Main pundukan di kira ganal dah sikit awak, ya lah sudah bisa baulah pundukan surang, tihang awan parkakas nya kana cari dulu batang2 kayu nang sadang halui. Hagan hatap nya, hagan tawing, samuwaan kana cari. Amun rajin manyambit pang surang hatap daun nipah, harat sikit ulahan nyak. Amun kadida daun nipah, kada kisah hai hatapnya, daun niur banyak hajak atau daun halalang gin jadi. Asal bahatap awan batawing labih kurang jadiam. Amun handak bamasakan, kana mambawa pang saikit baras awan lain2nyak dari rumah, mainjam kuantan haloi awan rinjing umak. Nang sanang lauk nya manukar hajak ikan sardin. Atau marandang hintalu hayam. Amun baulihi ikan lagi ramik, siap babanam pang ikan tuh. Huiii saja ramik bapundukan awan kawanan atau paadingan.

Khamis, 29 Disember 2011

Mandangar Halikoptar lalu



    Kanapak leh zaman kakanak bahari, amun mandangar hajak helikopter kah atau kapal tarbang kah tarbang randah, kalam kabut pang kaluar dari rumah handak malihat. Umaii ramik nyak malihat, Amun ari hangat atau silau siap andak tangan ka dahi, nyaman hawas malihat helikopter tarbang randah, kalihatan pang kipasnya bapusing cinit. Waktu tu hajalah ada paluang malihat helikopter, kaitu rupanya nya leh, kaya apa ia hingkat tarbang, kaya apa ia handak turun, brapa urang di dalam nyak, kada takutan kah urang nang naik helikopter tu. macam2 mai tatakunan di dalam hati nang kada tajawap. Handak malihat nang sabujur nya parak2 di mana leh, apa lagi handak manaik ki. Amun handak tahu, sampai ka tuhak wahini gin, sudah bacucu, kada suwah aku naik helikopter handak tulak ka mana mana. Mapa ngitu ai kadida paluang kaya apak.

Rabu, 28 Disember 2011

Malihat Kapal Kuruk



        Satu kanangan yang kada di lupakan. Malihat kapal kuruk manyangkul parit. Tahan baharian pang maitihi ia bagawi. Masa bahari boleh di kata saban tahun ada kapal kuruk lalu mandalami parit. Parit ni agan mambanyui bandang. Kapal kuruk bahari ganal, ada baguguar panjang, batali wasi, di hujung tali wasi tu ada tangguk wasi jua, siap ada gigi 4 batang lagi. Masa ia bagawi, tangguknya tu pang nang di hawarkan ka parit, manyankul bulanak awan tanah, di tarik, imbah tu di lungguk2, di rataakan di atas jalan. Kapal kuruk ni ada saliparnya, kayu ganal 4 sagi lebar awan panjangnya. Bila handak ba alih ka hadap, di alihnya pang sabuting dami sabuting papan saliparnya. Amon kada basalipar luku tapajal pulang kina kapal kuruknya. Malihat kaitu asa canggih (harat) banar pang hudah bahari, hiran awan rami aku malihat. Biasanya ia bahanti bagawi pukul 5 patang. Bila dah bulik dribal nya, banyak pang kakawanan manaiki awak kapal kuruk. Bukan hingkat ulap apak, rami kakayak itu pang bamain di atasnya..... kakanak ya am lagi.

Isnin, 26 Disember 2011

Main Rakit Batang Pisang


24-MAIN RAKIT BATANG PISANG.
          Satu lagi pamainan kakanak bahari. Baulah rakit dari batang pisang. Tabang haja babarapa batang pisang labih kurang panjang sadapa labih. Sabaiknya mau 4 atau 5 batang. Di cucuk awan kayu di hadap awan di balakangnya, atau di ikat ikat haja, di gampirkan manjadi macam rakit. Batang pisang timbul di banyu, timbul2 tahi ujar urang bahari. Sabuting rakit tu kada hingkat naik banyak2, paling2 dua orang saja, labih pada tu tanggalam pang. Bila dah naik rakit tu, ramai pang kasana ka sini bakayuh awan papan sumbing. Lagi banyak baulah rakit, lagi ramik, boleh balumbaan siapa nang laju kayuhan rakitnya. Amon tahu kuitan atau orang tuhak, tuhuk pang di mamaie nya, habis batang pisang nang kada babuah lagi di tabang. Siapa nang kada sarik, kuitan tuhuk mananam pisang cagar mamakan atau manjal buahnya, nik balum babuah, batangnya dah habis di tabangi kakananakan. Dagil2 jua lih, tapi rami punya pasal, kada kisah di sariki. Sarik2 kuitan bukan apa.......tatap sayang pada anak2 nyak.

Sabtu, 24 Disember 2011

Bisa Bakunyung



        Olih karana hampir tiap hari baudak di parit toh, lama kalamaan akhirnya aku gin bisa bakunyung.  Awak gin dah makin ganal, tapi kasa supan supan batalanjangan nai lagi. Amon naik ka atas titi, tukopi pang palir awan tangan. Gadabau batajun kadalam parit. Macam2 pisin tajunan, nang ramiknya tajun tiruk pang. Tajun kapala dahulu, mancirup pang tajunan. Taga tajun tiruk ni hidung musti di picik pang, kalau tidak  mau lamas, banyu masuk ka dalam hidung. Lagi satu mau bisa mangawal awak, jangan sampai ta tiruk balanak. Di lakasi pang bingkukkan awak ka atas, supaya timbul ka atas banyu. Soal bakunyung ni lagilah macam2 pisin nai jua. Nang rami nyak bakunyung banyalam. Di sini banyalam, bakunyung di bawah banyu, nun di sana tu timbulnya. Lagi panjang tahan hinak, lagi jauh hingkat bakunyung. Kadang2 tu main balumbaan pang, siapa nang paling jauh hingkat bakunyung banyalam. Atau pun nang paling ramik main lilingitan. Sapa nang jadi ia pang nang sasamaan bakunyung sampai dapat mancuil. Kada kisah pun bakunyung kaya apa cara sakilpon. Mimang panat, tapi ramik. Tuu lah kakanak bahari nang bagana di bandang, bolih di kata samuannya bisa bakunyung. 

Jumaat, 23 Disember 2011

Tajun ka parit, kalamasan.


        Kisah ngini masa aku haloi lagik, masa tu umur hanyar 7 tahun luku, kada tapi ingat dah. Taga nang tantunya aku ingat aku malihat kakawanan ku nang sudah ganal2 rami banar mandi baudak di parit di higa jalan tu. Paritnya ganal, dah tu dalam pulang, amon orang tuhak gin lacup pang hidung hanyar tajajak balanaknya. Kakawanan ganal tu samuwaan sudah bisa bakunyung, kada parlu di takutanakan lagi. Yang aku ni asa garigitan malihat dipa karamian bakunyung kasana kasinik. Yang aku asik di higa parit intang nang kada dalam hajak. Entah macammana, aku gin kada ingat, tatahu nya aku naik ka atas titian toh, tarus jua umpat batajun ke dalam parit, kana pulang di tampat yang dalam. Napang lagi tanggalam timbul pang aku, takial kial, tuhuk handak bakunyung, taga kada bisa lagi. Mujur jua ada nang tahuk, aku nang tanggalam timbul tuh. Di lakasi nya pang mambair awak ku  kahiga parit. Umai........ terbabalahak aku muntah banyu, kada tahoam dah barapa banyak banyu parit nang aku nginum. Tarus aku di mamaie dipa. Ya am to, kada bisa bakunyung lagi handak umpat batajunan di tampat nang dalam. Mujur jua kada mati kalamasan.

Jumaat, 16 Disember 2011

Main kapal layar sabut nyiur


       Main kapal layar ni bolih di kira canggih juwa di zaman bahari tu. Ya lah, pikiran parlu bijak(keriatif), kaya apa handak maulah kapal layar. Bukan nya kapal layar ganal nang hingkat di naiki, hagan main lumbaan banarai, kapal siapa nang paling laju di tiup angin. Kapal layar ni di ulah dari sabut ngiur banarai. Sabut niur kan timbul di atas banyu, kada mau tanggalam. Cara maulah nya, cari sabuting sabut nang sudah bakupik niur nyak, di tarah2 lah sikit2 di baiki rupanya. Imbah tu cari bilah buluh, plastik nipis, banang atau tali rapia hagan maikat. Cacak bilah buluh di tangah2 bahagian dalam sabut tadi, di ikat bapalang buluh lain lagi, imbah tu pasang/ikat tai plastik nipis tadi. Handak bisa pang maikat, jangan sampai tapacol, hampai harat panglihatan nya. Nah sudah siap, cari sa ikit zink, labih kurang 2 in, di tatak 3 sagi, cucuk di bawah balakang sabut tu agan kamudi kapal. Nah sudah siap. Main kapal ni salalu nya di musim bandang babanyu, bandang sudah barasih, lingai kadida barumput, malaut hak pandangan nya. Bila ada angin mula lah bantanding, kapal siapa nang paling laju di tiup angin, amun kada harat ulahan, tatunggang tungging pang di tiup angin, nang baik ulahan nya.......huiiiiihhhhh maluncur laju....jadi pamanang. Arai banar pang.

Rabu, 14 Disember 2011

Main kuda kalaras pisang


       Bahari umak ayah ku banyak batanam pisang, di pinggir2 batas. paling banyak pisang awak. Pisang nang nyaman di ulah kuih. Pisang awak ni hidupnya subur, capat baranak pinak, ngalih handak mati. Amun sudah subur, anak nyak hidup rapat2 awan ganal2. sampai kada sawat tasiangi ulih kuitan, tagah pang awan kakaras pisang. Bagi kami kakanakan ni, tu yang rami, amun pisang tu kada babuang lagi kalaras nyak, ada can lah handak maulah kukudaan hagan tunggangan. Cari hajak pisang nak baparakan 2 pokok, lalu di sambung sambung awan kakaras2 pisang nang banyak tuh. Sambung hampai bujur2 kuat awan tagap. Maulah tu di ganali saikit, kararas pisang banyak hajak, kada cukup nang di pukuk tu, cari di pukuk nang lain, ikattakan hajak banyak2, sampai hingkat di tunggangi. Nah siap hudah kuda kalaras pisang, panjat tai lagi, tunggang, di ayun ka hadap, ka balakang, umai ramik nyak.... asa asa naik kuda bujur rai.

Selasa, 13 Disember 2011

Main hayam bahintaluk awan Warik


       Ni pamainan nang paling ramik. Parkakas main nya tali lambu awan salungguk sabut niur. Amon 10 urang main, sa urang jadi hayam, 9 urang lagi jadi warik nyak. Sapa nang di undi jadi hayam, awak nyak kana ikat awan tali lambu sapanjang labih kurang 3 dapa ka kayu nang di cacak di tangah lunggukan sabut. Hayam kana balukup maharami hintalu nyak. Nang lain jadi warik nyak badiri bakaliling. Pamulaan main hayam gin babunyi, kutak ku takuk, kutak ku takuk. Napang lagi si warik2 gin barusahak manyuntan hintalo hayam tu (sabut) sabarapa banyak nang dapat. Dalam pada tu, si hayam masti dapat manangkap salah sa ikung warik tu. Amun dapat manangkap, ia pang pulang jadi hayam. Amun warik tu kada dapat manyuntan sabut tu, warik tu pulang jadi hayam. Tu yang kadida siapa hakon jadi hayam. Jadi warik2 barusaha banar pang mandapati sabut tuh, kada kira aii sabigi dua jadiam. Mimang ngalih handak manyuntan, di lukupi hayam tu kaya apa, silap2 kana tangkap, takana gawil (cuil) hajak gin dah kira jadi hayam pang. Mapa ngitu aii, dah adat pamainan. Tapi amun sampai habis sabut tu kana cuntan, warik pulang samuwaan dapat, kada kira sabigi kah 2 kah. Maka tapaksa pang hayam tu tarus jadi hayam. Hayam gin bakutak lagi, kutak ku takuk........ samuwaan sabut2 tu di pulangkan ka hayam. Bamula pamainan kali kadua. Salagi kadida warik nang kana gawil/tangkap, salagi tu lah hayam tarus jadi hayam, sampai linjan pang. Amun kada tahan sampai tatangis pang hayam, aur kana cuntan hak hintaluk nyak. Tapi amun hayam dapat manggawil salah sa ekung warik tu... haa siap lah warik jadi hayam pulang. Tapi warik2 tu pintar2, bila nang di hadap ma acah2 nak menyuntan, warik nang di balakang dapat, sampai habis licin.... kaya apa hayam kada manangis..... kasian2..tapi ramik.

Sabtu, 10 Disember 2011

Main hawar botol awan bola gatah


      Pamainan ni gin biasanya 2 kumpulan, kalau ba anam, babagi surang tiga urang satu kumpulan. Parkakas pamainan sabigi bola gatah, awan sabigi botol kicap. Sasudah wan to som, kumpulan mana mahawar butul dahulu. Mulai mahawar surang dami surang, amun kadida sapa yang kana, kumpulan ka 2 pulang mahawar. Sampai ada nang kana marabahkan butul. Bila kumpulan tu dah kana mahawar, kumpulan tu bapatak satumat, manyungkup kan bola dalam baju. Bila kaluar ka tiga tiga babuat tangan ka dalam baju, bapiragah mambawa bola. Padahal surang hajak nang ada bola. Nang dua tu piragahan banarai. Kumpulan nang mambawa bula tu, bakumpul manjaga butul tadi. Hah... napa lagi kumpulan nang suting berusaha manyuntan butul tu, tapi awas jangan sampai kana hawar awan bula. Masaalah nang rami nyak...... kada tahu sapa nang mambawa bula. Kadang2 nang kadida bola ma acah2 handak mahawar, siapa nang wanik mamaraki. Tapi amun asa yakin ia kadida mambawa bula, kita bulih tangkap urang tu, markahnyak sama hajak awan dapat manyuntan butul. Tapi masti dapat manangkap urangnyak atau ma ambil butul sabalum kana hawar awan bula. Tu nang ngalih nyak, kada tahu sapa nang mambawa bola. Ka tiga2 nyak bisa baparagahan mambawa bola. Si pambawa bola amun kada kana manuju salah surang kumpulan panyuntan tu, kumpulan panyuntan tu pulang mamulai mahawar botol, giliran depa pulang manyuruk bola dalam baju. Kaitu pang pamainan nyak urang bahari.

Rabu, 7 Disember 2011

Main Tembakan


      Main tembakan ni kira harat(canggih) pang wayah bahari. Sanapang kana ulah dahulu. Kakanakan halui kada bisa maulah. Kakanakan nang ganal pang bisa maulah. Takadang tu nang kuitan maulahakan agan pamainan anak nyak. Sanapang ni di ulah dari papan buruk (papan nang sudah kada pakai), di tarah, di bantuk sarupa sanapang bujur, labih kurang lah. Larasnyak di ulah dari buluh nang sadang ganalnyak. Buluh tu di lubangi mamanjang, sapanjang ruas buluh, tinggak saikit kada batabuk di kadua hujung. Hujung nang pangkal di ganali saikit tabukan nya, agan mangait (manyangkut) palaras panimbak. Hujung nang suting di ikat gatah nang sudah ada palaras panimbaknya. Bila handak manggunakan, di inat (di tarik) gatah tu ka pangkal buluh, kait kan ka lubang nang saikit ganal tu. Isi ie paluru, salalu nyak paluru dari batang bamban di tatak handap2. nah siap pang sudah hagan batimbakan. Handak manimbak, picik haja painat palaras tu, mandasup pang kaluar paluru dari hujung. Tapi amun mambawa bukah sanapang ni, kana tungging kan ka atas, kalu tidak gugur surang palurunya. Amun kana timbak gin bukanya sakit banar, sakit sikit2 biasa hajak Pamainan ni biasanya 2 kumpulan, amun 10 urang, babagi surang 5 urang. Nah ...bamula ai lagi baparang, batimbakan ilah kombet antara 2 kumpulan, masing2 pang bapatak handak manyarang handap. Siapa nang takana timbakan, di kira mati, kada bulih main lagi. Sampai habis kana timbak satu2 kumpulan tu, di kira kalah. Kumpulan nang kada habis kana timbak di kira manang, walau pun hanya tinggal saurang. Ia lah hero nya.